Η τερηδόνα

Η φθορά των δοντιών , επίσης γνωστή ως τερηδόνα ή κοιλότητες των δοντιών , είναι η διάσπαση των δοντιών λόγω οξέων που παράγονται από βακτήρια .  Οι κοιλότητες μπορεί να έχουν διάφορα χρώματα από κίτρινο έως μαύρο.  Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν πόνο και δυσκολία στο φαγητό.  Οι επιπλοκές μπορεί να περιλαμβάνουν φλεγμονή του ιστού γύρω από το δόντι , απώλεια δοντιών και λοίμωξη ή σχηματισμό αποστήματος

Η αιτία των κοιλοτήτων είναι οξύ από βακτήρια που διαλύουν τους σκληρούς ιστούς των δοντιών ( σμάλτο , οδοντίνη και τσιμέντο ). Το οξύ παράγεται από τα βακτήρια όταν διαλύουν τα υπολείμματα των τροφίμων ή τη ζάχαρη στην επιφάνεια των δοντιών. Τα απλά σάκχαρα στα τρόφιμα είναι η κύρια πηγή ενέργειας αυτών των βακτηρίων και, συνεπώς, μια διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη αποτελεί παράγοντα κινδύνου. Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν καταστάσεις που οδηγούν σε λιγότερο σάλιο όπως: σακχαρώδης διαβήτης , σύνδρομο Sjögren. Τα φάρμακα που μειώνουν την παραγωγή σιέλου περιλαμβάνουν αντιισταμινικά και αντικαταθλιπτικά. Η τερηδόνα συνδέεται επίσης τον κακό καθαρισμό του στόματος και την υποχώρηση των ούλων με αποτέλεσμα την έκθεση των ριζών των δοντιών. 

πρόληψη

Η πρόληψη της τερηδόνας περιλαμβάνει τον τακτικό καθαρισμό των δοντιών, μια δίαιτα χαμηλή σε σάκχαρα και μικρές ποσότητες φθορίου. Συνιστάται το βούρτσισμα των δοντιών δύο φορές την ημέρα και το νήμα μεταξύ των δοντιών μία φορά την ημέρα. Το φθόριο μπορεί να προέρχεται από νερό , αλάτι ή οδοντόκρεμα μεταξύ άλλων πηγών. Η θεραπεία της τερηδόνας μιας μητέρας μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο στα παιδιά της μειώνοντας τον αριθμό ορισμένων βακτηρίων που μπορεί να εξαπλωθούν σε αυτά. Ο έλεγχος μπορεί να οδηγήσει σε προηγούμενη ανίχνευση.

Ανάλογα με την έκταση της βλάβης, διάφορες θεραπείες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αποκατάσταση της σωστής λειτουργίας του δοντιού ή μπορεί να αφαιρεθεί το δόντι. Η διαθεσιμότητα θεραπείας είναι συχνά μικρή στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Η παρακεταμόλη (ακεταμινοφαίνη) ή η ιβουπροφαίνη μπορεί να ληφθούν για πόνο. 

Σε όλο τον κόσμο, περίπου 3,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι (48% του πληθυσμού) έχουν τερηδόνα στα δόντια τους. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι σχεδόν όλοι οι ενήλικες έχουν οδοντική τερηδόνα κάποια στιγμή. Στα βρεφικά δόντια επηρεάζει περίπου 620 εκατομμύρια ανθρώπους ή 9% του πληθυσμού. Έχουν γίνει πιο συχνές τόσο στα παιδιά όσο και στους ενήλικες τα τελευταία χρόνια. Η ασθένεια είναι πιο συχνή στον αναπτυγμένο κόσμο λόγω της μεγαλύτερης απλής κατανάλωσης ζάχαρης και λιγότερο συχνής στον αναπτυσσόμενο κόσμο 

Σημάδια και συμπτώματα

Ένα άτομο που έχει τερηδόνα μπορεί να μην γνωρίζει την ασθένεια. Το πιο πρώιμο σημάδι είναι η εμφάνιση μιας λευκής κηλίδας στην επιφάνεια του δοντιού, που υποδηλώνει μια περιοχή απομετάλλωσης του σμάλτου. Αυτό αναφέρεται ως μια λευκή κηλίδα, μια αρχική τερηδόνα ή μια «μικροκοιτίδα». Καθώς η βλάβη συνεχίζει να απομεταλλώνεται, μπορεί να γίνει καφέ αλλά τελικά θα μετατραπεί σε κοιλότητα. Πριν σχηματιστεί η κοιλότητα, η διαδικασία είναι αναστρέψιμη, αλλά μόλις σχηματιστεί μια κοιλότητα, η χαμένη δομή των δοντιών δεν μπορεί να αναγεννηθεί. Μια βλάβη που φαίνεται σκούρο καφέ και γυαλιστερή υποδηλώνει ότι υπήρχε κάποτε τερηδόνα, αλλά η διαδικασία απομετάλλωσης έχει σταματήσει, αφήνοντας ένα λεκέ. Η ενεργή αποσύνθεση έχει ελαφρύτερο χρώμα και θαμπή εμφάνιση.

Καθώς το σμάλτο και η οδοντίνη καταστρέφονται, η κοιλότητα γίνεται πιο αισθητή. Οι πληγείσες περιοχές του δοντιού αλλάζουν χρώμα και γίνονται απαλές στην αφή. Μόλις η αποσύνθεση διέλθει από το σμάλτο, τα οδοντικά σωληνάρια, τα οποία έχουν διόδους στο νεύρο του δοντιού, εκτίθενται, με αποτέλεσμα πόνο που μπορεί να είναι παροδικός, προσωρινά επιδεινωμένος με έκθεση σε θερμότητα, κρύα ή γλυκά τρόφιμα και ποτά. Ένα δόντι εξασθενημένο από εκτεταμένη εσωτερική φθορά μπορεί μερικές φορές ξαφνικά να σπάσει υπό κανονικές δυνάμεις μάσησης. Όταν η τερηδόνα έχει προχωρήσει αρκετά για να επιτρέψει στα βακτήρια να κατακλύσουν τον ιστό πολτού στο κέντρο του δοντιού, ένας πονόδοντος μπορεί να προκύψει και ο πόνος θα γίνει πιο σταθερός.

Η τερηδόνα μπορεί επίσης να προκαλέσει κακή αναπνοή και δυσάρεστη γεύση. Σε πολύ προχωρημένες περιπτώσεις, μια λοίμωξη μπορεί να εξαπλωθεί από το δόντι στους γύρω μαλακούς ιστούς . Επιπλοκές όπως η θρόμβωση του κόλπου και η στηθάγχη του Ludwig μπορεί να είναι απειλητικά για τη ζωή. 

Αιτία

Απαιτούνται τέσσερα πράγματα για το σχηματισμό τερηδόνας: επιφάνεια δοντιού ( σμάλτο ή οδοντίνη), βακτήρια που προκαλούν τερηδόνα, ζυμώσιμοι υδατάνθρακες (όπως σακχαρόζη ) και χρόνος. Αυτό συνεπάγεται την προσκόλληση της τροφής στα δόντια και τη δημιουργία οξέων από τα βακτήρια που αποτελούν την οδοντική πλάκα.  Ωστόσο, αυτά τα τέσσερα κριτήρια δεν είναι πάντα αρκετά για να προκαλέσουν την ασθένεια και απαιτείται ένα προστατευμένο περιβάλλον που προάγει την ανάπτυξη ενός καρδιογόνου βιοφίλμ. Η διαδικασία της νόσου της τερηδόνας δεν έχει αναπόφευκτο αποτέλεσμα, και διαφορετικά άτομα θα είναι ευαίσθητα σε διαφορετικούς βαθμούς ανάλογα με το σχήμα των δοντιών τους, τις συνήθειες της στοματικής υγιεινής και την ικανότητα αποθήκευσης του σάλιου τους. Η τερηδόνα μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε επιφάνεια ενός δοντιού που εκτίθεται στη στοματική κοιλότητα, αλλά όχι στις δομές που διατηρούνται εντός του οστού. Η φθορά των δοντιών προκαλείται από το βιοφίλμ (οδοντική πλάκα) που βρίσκεται στα δόντια και ωριμάζει για να γίνει καρδιογόνο (προκαλεί φθορά). Ορισμένα βακτήρια στην οδοντική πλάκα παράγουν οξύ παρουσία ζυμώσιμων υδατανθράκων όπως σακχαρόζη , φρουκτόζη και γλυκόζη . 

Οι καρκίνοι εμφανίζονται συχνότερα σε άτομα από το κατώτερο άκρο της κοινωνικοοικονομικής κλίμακας, σε σχέση με τα άτομα από το ανώτερο άκρο της κοινωνικοοικονομικής κλίμακας.